Stefan Zweig, schrijver van Triomf en tragiek van Erasmus, pleegde samen met zijn vrouw in 1942 zelfmoord in Brazilië, op de vlucht voor de nazi’s. Zijn laatste, niet afgeronde essay gaat over de vrijdenker Montaigne. “ Je moet ontgoocheld zijn om Montaigne naar waarde te kunnen schatten.” Montaigne (16e eeuw) leefde net als Zweig in [...]
Ook de pacifist Erasmus was van mening dat een oorlog uit zelfverdediging rechtvaardig kan zijn. Dat Rusland de agressor is en dat Oekraïne het recht heeft zich te verdedigen, staat voor mij vast. Dat Nederland vluchtelingen uit Oekraïne opvangt en geen gas en olie meer koopt van Rusland, prima; dat de energieprijzen stijgen neem ik [...]
Na de prachtige biografie over Erasmus (Sandra Langereis), is er nu ook een prachtige biografie over Willem van Oranje verschenen (René van Stipriaan). Zijn leven lang schipperde Willem de Zwijger tussen de lessen van Erasmus en die van Machiavelli. Beiden kende hij uit de boekenkast van de zus van Karel V, Maria van Hongarije. Aan [...]
Geen van beide zullen ze de oorlog winnen, Rusland of Oekraïne. Wanneer ze eindelijk uitgeput de oorlog staken, hoe moet het dan verder? Johan Huizinga schreef in 1943 een beschouwing over de kans op herstel van de beschaving na de tweede wereldoorlog, zonder de uitkomst van de oorlog te kennen. “Geschonden wereld. Een beschouwing over [...]
Behalve diplomaat, consultant en schrijver, was Erasmus ook dichter. Nog heel jong, schreef hij al gedichten in het Latijn. Eén van zijn gedichten is nu in vertaling uitgekomen. Een gedicht tegen de hebzucht. Erasmus neemt een voorbeeld aan de natuur. De natuur brengt goede schatten en kwade schatten voort. De goede schatten worden ons geschonken, [...]
Volgens Paul Scheffer wordt het begrip ‘complexiteit’ te vaak gebruikt als politiek excuus om af te zien van ingrijpen. Lees de biografieën van Erasmus en Willem van Oranje, schrijft Scheffer in de NRC van 17 september, en je realiseert je hoe complex hun tijd was. Scheffer pleit vervolgens voor ruimtelijke ordening, voor bevolkingspolitiek en voor [...]
Vijfhonderd jaar geleden werd een Nederlander tot Paus benoemd: paus Adrianus VI uit Utrecht. Hij verving de luxe vitello tonnato door hutspot bij de diners aan het pauselijk hof en deed een beroep op Erasmus, zijn oud leerling, om ook naar Rome te komen. Erasmus wilde niet ingekapseld worden en verkoos zijn vrijheid om te [...]
Het eerste adagium van Erasmus luidt:”Vrienden delen alles”. Vrienden delen geheimen, jeugdherinneringen, dromen. Mededeelzaamheid. Dat kan ook in stilte. Zo zaten de vrienden Tennyson en Carlyle eens een gehele avond zwijgend bij het haardvuur; de Engelse dichter en de Schotse schrijver. Toen Tennyson wilde vertrekken, besloot Carlyle hun samenzijn met de woorden: “We had a [...]
Als je je verdiept in een onderwerp, zie je het onverwacht overal opduiken. Op een schilderij van Jan Steen, onze vrolijke schilder uit de Gouden Eeuw, zie ik plotseling een portret van Erasmus op de grond van een dorpsschool slingeren. (De dorpsschool, The National Gallery, Edinburgh). Dit zal geen toeval zijn. De spot in de [...]
Hij was dertig jaar jonger, maar ze hadden veel gemeen: Jan van Scorel, geboren 1495, en Desiderius Erasmus, geboren 1466. Beiden geboren in de Lage Landen in de 15e eeuw. Beiden waren ze de zoon van een priester. Beiden studeerden ze aan een Latijnse school. Beiden leerden ze de weg kennen in Bazel, Venetië en [...]